Tarih ve Kökenler

Manga, Japonya’da yüzyıllara dayanan bir geçmişe sahiptir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra vazgeçilmez bir sanat formuna dönüşmüş, animasyondan modaya kadar birçok alana yön vermiştir. Mangadan farklı olarak webtoonlar görece yenidir; 2000’li yıllarda Güney Kore’de internetin yükselişiyle ortaya çıkmıştır. Hızla popülerlik kazanmış ve ulusal sınırları aşmıştır.

Format ve Ortam – Webtoonlar 

Ağırlıklı olarak dijital olan webtoonlar, akıllı telefon ve bilgisayarlarda okunmaya uygun şekilde tasarlanır. Canlı renkler ve zaman zaman animasyonlarla benzersiz bir esneklik sunar. Mangalar dijital ortamda bulunabilse de ağırlıklı olarak basılı olarak kalmaya devam etmektedir. Hayranları, kağıda dokunma hissini ve sevdikleri serilerin fiziksel kopyalarına sahip olmayı önemser.

 

Grafiksel Tarzlar

Mangalar, çoğunlukla büyük ve ifadeli gözlere sahip karakterlerle kendine özgü bir stile sahiptir. Osamu Tezuka gibi ustalardan etkilenen belli estetik geleneklere bağlı kalırlar. Webtoonlar ise geleneğe bağlı olmadıkları için çok daha geniş bir grafik yelpazesi sunar. Her yazar farklı denemeler yapabilir ve bu da görsel açıdan eşsiz bir zenginlik ortaya çıkarır.

 Anlatı ve İçerik

Mangalar genellikle uzun vadeli planlanır; hikâye kurguları aylarca hatta yıllarca sürebilir. Romantizmden bilim kurguya kadar geniş bir konu çeşitliliğine sahiptirler. Haftalık formatları nedeniyle webtoonlar genellikle daha kısa ve anlık hikâyeler sunar. Ancak mangalar gibi onlar da dramadan komediye pek çok türü kapsar.
 

Erişilebilirlik ve Dağıtım

Line Webtoon gibi platformlar sayesinde bu çizgi romanlara uluslararası düzeyde kolayca erişilebilmekte, üstelik pek çok dile çevrilmektedir.
Buna karşın mangalar, büyük popülerliklerine rağmen daha geleneksel dağıtım kanallarını korur; yayınevleri, kitapçılar ve yabancı pazarlar için resmi çeviriler gerekmektedir.
 

Kültürel Etkileri

Manganın Küresel Pop Kültür Üzerindeki Etkisi: 

Mangalar uzun süredir pop kültürü şekillendirmektedir. “Akira” ve “Sailor Moon” gibi ünlü seriler raflara damgasını vurmuş, uyarlamalara, ürünlere ve etkinliklere ilham vermiştir. Etkileri müzikten modaya, hatta mutfağa kadar uzanır; dünyanın dört bir yanında temalı kafeler açılmaktadır.

Batı’da Webtoonların Kültürel Yükselişi:

Webtoonlar son yıllarda kültürel izlerini güçlü bir şekilde bırakmıştır. Benzersiz formatları ve çeşitlilik gösteren içerikleri sayesinde televizyon dizilerine ve filmlere uyarlanmıştır. Batı’da K-pop ve K-dramanın yükselişiyle paralel ilerleyen webtoonlar, yeni nesil için önemli bir kültürel fenomen haline gelmiştir.
 

Birlikte Varolabilirler mi?

Farklı kökenlere ve stillere sahip olmalarına rağmen webtoonlar ve mangalar küresel çizgi roman sahnesinde uyum içinde varlığını sürdürmektedir. Mangalar zengin gelenekleri ve köklü kültürel etkilerinden faydalanırken, webtoonlar kendi yollarını açmakta, geçici bir akım olmadıklarını, kalıcı bir sanat formu olduklarını kanıtlamaktadır.

Asıl güzellik, okuyuculara sunulan seçimde yatar. İster mangaların kökleşmiş estetiğini tadın, ister webtoonların yenilikçi ve taze dünyasını keşfedin; sizi bekleyen bir hikâye vardır. Asya çizgi romanların önümüzdeki yıllarda büyüleyici öyküler ve sanatsal yenilikler vaat etmeye devam etmektedir. 

 NOT: Bu yazı webtoonsnews internet sitesindeki bir makalenin birebir çevirisidir. Ne yazık ki Webtoonsnews internet sitesi kapanmış. Bu yüzden link veremiyorum. 

 NOT 2: Yazılanlara pek fazla katıldığım söylenemez. Bana göre ne yazık ki webtoonlar ele ayağa düştü. Zaten 2000'li yılların ilk yıllarında ilk ortaya çıktığından beri amatörlükle profesyonellik arasında gelip gidiyordu. Ama aradan yirmi senenin üzerinde zaman geçmesine rağmen durum aynı. Hatta tüm webtoonları gözümün önüne getirince kaliteleri düşüyor bence. Ama mangalar kalite düşme olayını aştı. Bundan 15 sene önce birbirinin kopyası bir b*ka benzemeyen shonen mangalar ortalığı domine ediyordu. Ve bence webtoonların parlamasının nedeni de buydu. Ama şimdi mangalar toparladı. İlginç, güzel, yeni mangalar çıkıyor. Zaten dünyada çizgi roman sektörü incelenecekse mangalar ve diğer çizgi romanlar şeklinde bir ayrım yapılmalı. Çünkü mangaların tüm dünyadaki çizgi roman endüstrisinde %90'ı gibi devasa bir payı var (Eğer son yıllarda ciddi bir değişiklik olmamışsa).  

Ayrıntılara girmeden önce webtoon'un tam olarak ne olduğunu tanımlayarak başlayalım. “Webtoon” terimi, çevrimiçi olarak okunmak üzere tasarlanmış dijital çizgi romanları ifade eden “web” ve “cartoon” sözcüklerinin bir karışımıdır. Bu format, teknolojinin gelişmesine ve dijital kültüre geçişe bir yanıt olarak ortaya çıktı.

Kore Online Çizgi Romanlarının Kökeni ve Tarihi

Manhwa Kore çizgi romanıdır. Yıllar geçtikçe bu format, yazarların ve çizerlerin geleneksel anlatımın sınırlarını zorlayabileceği yaratıcı bir biçime dönüştü. Online platformlar, dijital çizgi romanların yükselişinde önemli bir rol oynayarak onları küresel bir okuyucu kitlesine ulaştırdı.

Webtoonların Geleceği

Sonuç: Hikaye Anlatımının Yeni Bir Türü Olarak Webtoonlar

Onbir sene önce Webtoon TR hayat buldu. Webtoon TR`nin seneler içerisindeki gelişimi ve gelişememesini daha önceki yaş günü kutlama yazılarında anlatmıştım. Bu yazıların linkleri şu şekilde:

2013

2014

2016

2017

2020